ارگونومی در سفر
مشکلات عضلانی اسکلتی از بیماری
های است که امروز رهآورد و ارمغان زندگی ماشینی بوده و با مخارج کمرشکن،
دردهای طولانی و مقاوم به درمان، از کارافتادگی و حتی معلولیت جایگاه
ویژهای در بین بیماری های غیرواگیر یافته است.
آنچه مهم است این است که بدانیم چه عواملی باعث بروز مشکلات اسکلتی
عضلانی به ویژه در سفر میشود و برای پیشگیری از ابتلاء به آن چه باید کرد؟
مسافرت همیشه همراه با خطراتی در زمینه بروز مشکلات عضلانی اسکلتی
نظیر کمردرد،گردن درد، درد زانو و سایر دردهای اندامها با علل متفاوت است
که با توجه به تنوع وسایل و امکانات مسافرتی، تفاوت هایی در زمینه نوع
دردهای عضلانی، اسکلتی وجود دارد. اما آنچه اهمیت دارد این است که با رعایت
نکات بهداشتی و حفاظتی لازم از بروز اینگونه مشکلات پیشگیری نموده و یا
بروز آنها را به حداقل برسانیم و مهمتر اینکه این نکات را باید در کلیه
اعمال روزمره زندگی و در ضمن مسافرت رعایت نماییم.
کفش مناسب
به طور کلی در طول سفر باید از کفش راحت استفاده کرد به طوری که به
پاها فشار نیاورد، پاشنه بلند نداشته باشد و پا را کاملا بپوشاند تا از
خطرات احتمالی در امان باشد. اما آنچه لازم است تاکید شود در خصوص انتخاب
نوع کفش است که در تمام ایام زندگی باید مورد نظر قرار گیرد تا آسیبی به
مفاصل، تاندونها و عضلات وارد نشود. بنابراین توصیه میشود کفشها بدون
پاشنه، پنجه پهن، بنددار و با کف مناسب که مانع سرخوردن گردد.
لباس (تن پوش)
لباسها همیشه باید راحت و مناسب فصل و فعالیت فرد باشد و از پوشیدن لباس های تنگ پرهیز شود.
نحوه صحیح نشستن
هنگام نشستن روی صندلی، فرد تقریبا زانوهایش را روی شکم خم می کند و
در نتیجه ستون فقرات به سمت جلو خم می شود که در چنین شرایطی، فشاری که به
روی دیسک های ناحیه کمری وارد می شود، افزایش پیدا می کند که این فشار می
تواند از 3 برابر وزن بدن نیز بیشتر باشد که به مرور زمان این دیسک ها دچار
تخریب شده و آب خود را از دست می دهند و در برابر فشارها و نیروهای وارده
تحمل خود را از دست می دهد به حدی که دیسک دیگر توان تحمل نیرویی را که به
صورت طبیعی بر او وارد می شود، ندارد بنابراین، باعث بروز کمردرد می شود.
در وضعیت نشسته، عضلات کمر از فعالیت طبیعی خود باز می مانند و در نتیجه باعث ضعف و تشدید کمردرد می شوند.
- صاف و راست بنشینید. کمر راست و شانه ها به عقب باشد. پایین تنه
باید با پشتی صندلی در تماس باشد. سه قوس طبیعی بدن باید حین نشستن حفظ
شوند.
- استفاده از یک تکیه گاه مانند بالشتک کوچک در ناحیه کمر سودمند است.
در صورت نبود بالشتک، با قرار دادن دو دست خود روی هم در پشت کمر به رفع
خستگی آن کمک کنید.
- ساخت بالش ارگونومیک قبل از سفر
میتوانید قبل از سفر به تهیه بالش ارگونومیک مبادرت ورزید. بدین صورت
که بالش قابل انعطافی را به شکل پروانه در آورید بطوریکه مرکز این پروانه
(محل تقارن بال ها) گودتر از قسمت های دیگر باشد و سر در وسط دو بال
پروانه قرار گیرد.
- وزن بدن را به طور مساوی روی دو سمت نشیمنگاه خود توزیع کنید.
زانوها باید هم سطح نشیمنگاه و یا کمی بالاتر از آن قرار گیرند. برای این
کار می توانید از یک زیر پایی یا چهارپایه کوتاه استفاده کنید. هرگز پاها
را روی هم نیندازید، زیرا برای زانوها مضر است.
- سعی نکنید بیش از نیم ساعت به یک حالت بنشینید. هر از چند گاهی
برخاسته، راه بروید و یا چند حرکت کششی در حالی که نشستهاید انجام بدهید.-
هنگام برخاستن از روی صندلی، به سمت جلو صندلی حرکت کرده و با صاف کردن
پاها برخیزید.- از خم شدن به جلو از ناحیه کمر بپرهیزید.- از خم کردن گردن
به طرفین تا حد امکان خودداری کنید و به جای این کار، تمام بدن خود را به
سمت دلخواه بچرخانید.- طی سفر، هر چند وقت یک بار به منظور جلوگیری از لخته
شدن خون داخل رگ ها، کف پاها را به کف اتومبیل فشار داده سپس شل نمایید و
این عمل را چند بار تکرار نمایید؛ گهگاه عضلات پشت ساق را منقبض کنید و با
شل کردن و تکرار این عمل ، به انجام نوعی پمپاژ خونی مبادرت ورزید تا خون
به صورت راکد در سیاهرگهای پا باقی نماند.
به منظور انجام ورزش، مدتی زانوی خود را صاف کنید و با پاهای کشیده، مچ پاهای خود را خم و راست نمایید.
- بدانید که حالت نشستن ۱۳۵ درجه ای بهترین وضعیت برای کمر است.(تحقیقات جدید انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی)
این وضعیت( نشستن به سمت عقب) فشار کمتری بر دیسک های ستون مهره ها و ماهیچه ها و تاندون های مربوطه وارد می کند.
و این در حالتی است که کف پاها را روی زیر پایی یا کف اتوبوس قرار
داده و از خم کردن ستون فقرات با تکیه زانوها به پشتی صندلی جلویی پرهیز
کنیم.
چند توصیه:
آزردگی های ناشی از تحدب ستون فقرات
افزایش تحدب ستون فقرات که در موارد شدیدتر گوژپشتی یا کیفوز هم گفته
میشود میتواند سبب خستگی و کوفتگی زودرس و یا ایجاد دردهای استخوان
عضلانی- مفصلی در حین سفر شود. این وضعیت ممکن است ناشی از ورزش نکردن،
وضعیت بد و یا ثابت بودن اندامها در حین کار کردن و ضعف عضلانی باشد.
البته در دوران پیری به علت فرسوده شدن دیسکهای بین مهرهای و کم شدن
فاصله بین مهرهها نیز این تغییر شکل دیده میشود.
به چنین افرادی توصیه میشود که قبل از سفر و یا حتی الامکان در
توقفهای بین سفر، به انجام این تمارین مبادرت ورزند: خوابیدن به صورت دمر؛
ابتدا بالا آوردن متناوب دست راست و پای چپ؛ سپس بالا آوردن دست چپ و پای
راست؛ در آخر بالا آوردن همزمان هر دو دست و هر دو پا به طوری که طول بدن
به شکل قایق درآید.
خستگی و درد و کوفتگی زودرس و افراد دارای انحناهای طرفی ستون فقرات
پارهای از افراد به عللی نظیر وضعیتهای نادرست بدنی؛ اسپاسم یا
گرفتگی یک طرفه عضلات ستون فقرات به علت کمر درد؛ ضایعات حاد شکمی؛ اختلاف
طول پاهای چپ و راست، دچار انحناء ستون فقرات به طرفین میشوند (بر عکس قوز یا گودی کمر، که انحناهایی به طرف جلو یا عقب ایجاد میگردد).این افراد نیز با دردهای عضلانی و خستگی و کوفتگی زودرس در سفر مواجه میشوند.
به این افراد نیز در روزها و هفتههای قبل از سفر و همچنین توقفهای احتمالی بین سفر، ورزشهای زیر توصیه می شود:
بارفیکس زدن؛ شنای کرال سینه؛ والیبال و بسکتبال
آزردگی های ناشی از افزایش گودی کمر
پارهای از افراد که ممکن است به عللی چون:
1- چاقی بیش از حد شکم
2- کوتاه بودن تاندون آشیل (تاندون بالای پاشنه پا)
3- داشتن تحدب پشتی (قوز)
4- در رفتگیهای مادرزادی و دو طرفه مفاصل ران یا
پارهای از بیماریها، دچار افزایش گودی، یا قوس طبیعی ستون فقرات کمری
شوند، و بیش از دیگران دچار درد و خستگی و کوفتگی زودرس کمر یا ستون فقرات
در طی سفر شوند. به چنین افرادی حرکات ورزشی زیر که به ورزش های ویلیامز،
شهرت دارند در روزها و هفتههای قبل از سفر و همچنین در حین توقفهای
احتمالی بین سفر توصیه می شود:
- تمرین دراز و نشست در وضعیت طاقباز (از وضعیت خوابیده به حالت نشسته و یا بالعکس) [هر بار 30 مرتبه]
- طاقباز و بردن متناوب زانوی خم شده چپ یا راست و به سمت شکم (در حالیکه دست ها پشت هر زانو قفل شود) [هر بار 30 مرتبه]
- پل زدن (طاقباز، زانوها خمیده، کف پاها روی زمین و بالا و پایین بردن باسن [هر بار 30 مرتبه]
- طاقباز، انقباض و سفت کردن همزمان عضلات باسن و شکم و همراه با
فشار دادن کمر به زمین و در مرحله بعد استراحت دادن به تمامی این عضلات و
سپس شروع مجدد انقباضات [هر بار 30 مرتبه]
- توجه: تمرینات را روزانه سه بار انجام دهید و در صورت بروز درد، تمرینات را متوقف کنید.
سلام.عیدتون مبارک.واسه تجدید خاطره اومدم ی سر به وبلاگ بزنم دیدم مطلب گذاشتید..چه بی سر و صدا..یادش بخیر اون موقع ها و این وبلاگ..ترس از حراست چیکار کرد با بچها..هی..بای
سلام ممنونم منم نوروز رو بهتون تبریک میگم و به همه بچه های بهداشت حرفه ای امیدوارم که موفق پیروز باشید. راستش منم یهویی شد مطلب گذاشتم گفتم یه جونی بگیره وبلاگ. آره واقعا حیف شد البته خب صمیمیت ترم های قبلم از بین رفته. اینم بگم که قضیه حراست اینا همه کشک بودکار بچه های ناپیوسته 91 بوده و اگر نه این همه وبلاگ کلاسی چرا بخوان به وبلاگ ما گیر بدن مگه چی داشت وبلاگ که قابل گیر دادن باشه.خوب بود که با نام نظر می گذاشتین به هر حال ممنون که سر زدین وقت کردین مطلب بذارین. ممنون.